Anita Derks: ‘De doelen van het bestuursakkoord zijn van enorm maatschappelijk belang’
Anita Derks is voorzitter van de centrale kerngroep en het projectmanagementteam rondom de uitvoering van het bestuursakkoord. Tijdens de informatiesessie Leraren voor morgen op 18 november jl. heeft Anita een inleiding gegeven over hoe de uitvoering opgepakt wordt met daarbij speciale aandacht voor het werken met leeruitkomsten. Hieronder een uitwerking van de presentatie die zij gegeven heeft.
‘Mijn grootste baan is onderwijsmanager van de pabo aan de Hogeschool Rotterdam. Ik ben gevraagd om voorzitter te worden van de kerngroep en het projectmanagementteam rondom de uitvoering van het bestuursakkoord. Het was wel bijzonder dat ik daarvoor gevraagd werd, want ik was nou niet meteen het meest positief over het hele bestuursakkoord. Niet omdat ik dacht dat er slechte dingen in stonden, maar ik vroeg mij direct wel een aantal dingen af. Waarom doen we het eigenlijk? Wat is nou het idee erachter? We hebben toch bekwaamheidseisen? We hebben toch, enzovoort, enzovoort. Tegelijkertijd toen ik alles nog eens een keer heel goed door nam, kon ik mij vinden in de doelen. Die zijn denk ik voor iedereen van enorm van belang en daarmee voor de meeste lerarenopleiders geen punt van discussie.’
‘We hebben meer leraren nodig en aan ons de taak om te zorgen dat de kwaliteit hoog blijft’
‘We hebben meer leraren nodig. Aan ons de taak om te zorgen dat de kwaliteit van leraren hoog blijft. We zien dat er steeds meer carrièreswitchers komen en we weten dat zij ervaren dat er niet altijd voldoende rekening gehouden wordt met expertise die ze al in huis hebben. Dus laten we met elkaar goed kijken op welke wijze wij recht kunnen doen aan die expertise en die werkervaring. Om het aanzien van het beroep, maar ook de kwaliteit in de scholen en de analysevaardigheden van mensen te verhogen, is er ook een verzoek om te kijken of we meer academische masteropgeleide leraren in het werkveld kunnen krijgen. En een vierde heel belangrijk punt. Samenwerking kan denk ik bijdragen aan van en met elkaar leren. We zien dat als opleidingen samenwerken - en ik zie dat al in een aantal werkgroepen - dat er echt meerwaarde ontstaat. Er komen nieuwe inzichten, je krijgt andere perspectieven, je zet een andere bril op en dat kan een enorm voordeel zijn bij nieuwe ontwikkelingen.’
‘We hebben goed gekeken of alle instituten en soorten opleidingen vertegenwoordigd zijn’
‘De twaalf doelen uit het bestuursakkoord zijn onderverdeeld in vijf thema's, omdat in de uitwerking verbinding nodig is bij het bereiken van deze doelen. Voor de uitvoering van de doelen hebben we werkgroepen ingericht. Het was heel erg mooi om te zien dat de aanmeldingen om deel te nemen aan de werkgroepen overweldigend waren. Veel meer aanmeldingen dan dat we plaatsen hadden. Bij het maken van de indelingen hebben we goed gekeken of alle instituten en alle soorten opleidingen vertegenwoordigd zijn, zoals pabo, tweedegraads, beroepsgericht, vakmasters, alo's en kunstvakdocentenopleidingen.’
‘Het bestuursakkoord is meer dan alleen werken met leeruitkomsten, maar het is wel het onderwerp waar de meeste vragen over zijn. Er blijkt veel verschil in interpretatie te zijn, dus het is belangrijk dat wij werken aan een gemeenschappelijke taal. We krijgen ook heel nadrukkelijk mee welke dilemma’s er spelen. Op welk niveau gaan we harmoniseren? En waar zit mijn couleur locale als opleiding?
De werkgroep die het werken met leeruitkomsten centraal heeft staan is samen - met uiteraard mensen om hen heen - antwoorden aan het geven op deze vragen. Er zal ruimte blijven bestaan voor wat specifiek is voor je hogeschool of de regio. Er is een groep die al mee heeft gedaan met de experimenten leeruitkomsten. Die ervaring en kennis moeten we absoluut benutten. Hieruit kunnen wij destilleren waarin wij eigenlijk al met elkaar in overeenstemming zijn. Dus naar alle waarschijnlijkheid zijn er een aantal dingen die landelijk geharmoniseerd zullen worden. Er blijft ruimte voor de contexten waarin opgeleid worden. We gaan doen waarvan we denken dat goed is, we gaan evalueren en stellen daar waar nodig bij. We leggen het neer bij de lerarenopleiders. Zij bepalen en bewaken met elkaar de kwaliteit. En wij maken zeker gebruik van de evaluatie van de experimenten leeruitkomsten. Komende periode worden de dilemma’s nog nader uitgewerkt. In december gaat er een advies naar de Stuurgroep Lerarenopleidingen van de Vereniging Hogenscholen en die moet de richting bekrachtigen.’
‘Het bestuursakkoord gaat ook over kennis delen en van en met elkaar leren.’
‘Ik wil nog wel benadrukken dat harmoniseren op zich geen doel is in het bestuursakkoord. Met het werken met leeruitkomsten kunnen wij meer recht doen aan de kwaliteiten van mensen die een carrièreswitch maken. En een voordeel is dat als je onderdelen op een andere hogeschool gaat volgen ze beter kunnen vergelijken en dus ook de overgang soepeler kunnen laten verlopen. We kunnen meer recht doen aan overdraagbaarheid en vergelijkbaarheid. Dat moeten de opbrengsten gaan worden van het werken met leeruitkomsten en draagt daarmee bij aan de flexibilisering. Bij flexibilisering is het overigens niet zo dat er een-op-een situatie ontstaat van student en lerarenopleider. Het is wel zo dat je samen kijkt wat het programma is. Wat is wijs en op welke manier kun jij regie pakken op jouw leren. En een groot voordeel is dat de context aan leeruitkomsten veel breder is beschreven dan dat een bekwaamheidseis is beschreven. Dat geeft een student meer begrip over hoe hij kan aantonen dat hij voldoende kennis en kunde heeft.’
‘De website is inmiddels in de lucht. Je kunt je aanmelden op de nieuwsbrieven en er volgen in het komende jaar informatiesessies, webinars en studiedagen. Maar ik zou je ook willen vragen om naar je leidinggevende of bestuurder te gaan om te zeggen: ‘op welke manier gaan wij in onze opleiding aandacht besteden aan dit bestuursakkoord en wat betekent dit voor ons en wat kunnen en willen we daarmee?’.’